Παγκόσμια κλιματική αλλαγή και μυκοκυστίνες - Μια αναδυόμενη απειλή για την καλλιέργεια μυδιών στην Ελλάδα και την ανθρώπινη υγεία;
Η παγκόσμια αλλαγή του κλίματος, ο εμπλουτισμός των θρεπτικών συστατικών των υδάτινων σωμάτων και ο ευτροφισμός είναι μεταξύ των παραγόντων που έχουν προκαλέσει παγκοσμίως ανθίσεις κυανοβακτηριδίων. Η αφθονία πιθανών τοξικών ειδών κυανοβακτηρίων συμβάλλει στην παραγωγή δευτερογενών μεταβολιτών, των κυανοτοξινών. Οι μικροκυστίνες (MCs) είναι η πιο κοινή ομάδα κυανοτοξινών, με υψηλή τοξικότητα και θεωρούνται αναδυόμενο είδος τοξινών. Σε αυτό το πλαίσιο, διεξήχθη από το 2013 έως το 2016 μελέυη για την αξιολόγηση των μικροκυστινών, σε εκτρεφόμενα μύδια, M. galloprovincialis, από πέντε περιοχές δειγματοληψίας στον Θερμαϊκό Κόλπο, στη βόρεια Ελλάδα, όπου παρατηρείται το 90% των δραστηριοτήτων σχετικά με την καλλιέργεια των ελληνικών μυδιών. Η ανίχνευση και απομόνωση δυνητικά τοξικών κυανοβακτηρίων επιβεβαιώθηκε με μοριακές μεθόδους. Πραγματοποιήθηκε αρχικός ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος με άμεση μονοκλωνική (DM) ELISA, επιβεβαιώθηκαν με Υγρή Χρωματογραφία Υψηλής Απόδοσης (UHPLC), σε συνδυασμό με φασματόμετρο μάζας υψηλής ανάλυσης (HRMS) (αναλυτής Orbitrap), μετρήσεις 1 ng.g-1 για τις πιο κοινές μικροκυστίνες, -RR, -LR και -YR. Τα επίπεδα της μικροκυστίνης -RR και -LR είναι ανιχνεύσημα, ενώ η ένταση της μικροκυστίνης -ΥΚ ήταν κάτω από το όριο ανίχνευσης μεθόδου. Τα περισσότερα δείγματα που παρουσίασαν συγκεντρώσεις άνω του 1 ng εξετάσθηακν κατά τη διάρκεια των θερμών εποχών του έτους και ειδικά την άνοιξη. Οι επιστήμονες ανησυχούν για αυτό το φαινόμενο και υπογραμμίζουν την αναδυόμενη ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση, ακριβή διάγνωση, προβλεπόμενη εκτίμηση κινδύνου ασθένειας και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο για την κατανόηση της εποχιακής εμφάνισης μικροκυστινών στα εκτρεφόμενα μύδια. Αυτό θα βοηθήσει σημαντικά στην γρήγορη απόκριση και στην ανάπτυξη δράσεων για την αποφυγή της κρίσης.
Kalaitzidou P.M., Nannou I.C., Lambropoulou A.D. et al. (2021). First report of detection of microcystins in farmed Mediterranean mussels Mytilus galloprovincialis in Thermaikos gulf-Greece, using ELISA and liquid chromatography high-resolution mass spectrometry. J Biol Res (Thessalon). 10; 28(1):8. DOI: https://doi.org/10.1186/s40709-021-00139-4